HEERE VAN DER SCHAAR (1882-1970)


Heere van der Schaar, 6e van links.
Lid/voorzitter Kamer van Koophandel grote bedrijven











Een van de vele berichten vanuit de Gemeenteraad te Amsterdam (notulen):

"
.. dat, op woningverbeteringsgebied te veel naar de sociale politiek wordt gekeken in Amsterdam, en naar iemand als
de heer Van der Schaar wordt te weinig geluisterd.

Dat alles heeft aan de gemeente Amsterdam 40 miljoen gulden gekost.. (tegenwoordig ca. 815 miljoen gulden).

"  

"

Grond- en Woning- politiek.

.. zoodat de bouwondernemer van jaar tot jaar in zijn canon een afschrijving betaalt op de stroppen van het gedesorganiseerde, gesocialiseerde woningbouwbedrijf, dat hem ook overigens met offers uit de publieke kas beconcurreert. Deze socialistische grond- en woningpolitiek heeft de Amsterdamsche bevolking millioenen gekost, die had zij kunnen besparen, indien aan het particuliere initiatief voldoende ruimte was gelaten.

1928 - H. van der Schaar

"

Plan West: Beschermd Stadsgezicht.


Plan Zuid en Amstels Bouwvereeniging: 2.000 Woningenplan; Amstels Bouwvereeniging de organisatie van Heere van der Schaar.

Grootste Particuliere Bouwondernemer / Projectontwikkelaar en Woningexploitant van Nederland tijdens het Interbellum.

Heere van der Schaar: zijn Uitvindingen en Patenten.

Oprichter en Bestuurder van vele -thans nog bestaande- Bestuurlijke Organen w.o. Nationale Woningraad en Commissie Normalisatie van Bouwverordeningen.

Oprichter van de Administratie- Beleggings- en Credietbank: de 'ABC-Bank'.

Medeopsteller van de Rijksbegroting der Nederlanden.

Ere-voorzitter van de Bond der Nederlandse Bouwondernemers.

Lid van de Kamer van Koophandel en Fabrieken Amsterdam afdeling Grootbedrijf.

Unieke overeenkomst met het Ministerie van Financiën vanwege de uitzonderlijk grote verdiensten van Heere van der Schaar voor de Nederlandse Volkshuisvesting.


Inleiding

Heere van der Schaar heeft als bouwondernemer, architect en projectontwikkelaar een onvoorstelbaar groot aantal bouwprojecten op zijn naam staan.
Hier noemen we het 6.000-Woningenplan in Amsterdam-West dat geheel is uitgevoerd (zie: een nieuwe stad in wording), het ca. 2.000-Woningenplan in Amsterdam-Zuid uitgevoerd met Amstels Bouwvereeniging (voorzitter: H. van der Schaar) en bouwprojecten in  de Staatsliedenbuurt, Concertgebouwbuurt, Museumpleinbuurt, Amsterdam-Oost. Ook een groots plan voor een nieuw Raadhuis is destijds door Van der Schaar ingediend.
Van der Schaar heeft als bouwondernemer ca. 10.000 woningen gebouwd waaronder veel Rijksmonumenten en Gemeentelijke monumenten in Amsterdam (Amsterdamse School). Naast Amsterdam mag hier nog worden genoemd woningbouw in Amstelveen, Baarn, Heerlen en Palmstad (stad opgericht door Van der Schaar).
Slechts enkele van zijn voorgenomen werken zijn niet uitgevoerd - terug te vinden onder niet-uitgevoerde werken. 

Van der Schaar ontwikkelde eigen bouwsystemen (patenten; voorbeeld: het Beton Bouwsysteem Van der Schaar) en funderingstechnieken (zogenaamde Van der Schaar Fundering). De bouwverordening werd waar nodig aangepast (Plan West), en er werd een eigen particuliere Bankinstelling door Van der Schaar opgericht: de Administratie- Beleggings- en Crediet Bank (A.B.C-Bank).

Tijdens zijn werkzame leven had Van der Schaar zitting in tal van bestuurlijke (landelijke) organen zoals zijn bijdrage bij het opstellen van de Rijksbegrotingen o.a. samen met Drees sr., en zijn leiding/inbreng in tal van normcommissies t.b.v. de landelijke bouwvoorschriften. Veel nog bestaande bestuurlijke organisaties binnen de bouwnijverheid zijn destijds opgericht door Van der Schaar. Niet onvermeld mag hier blijven zijn bijzondere benoeming tot ere-voorzitter van de Bond der Nederlandse Bouwondernemers.

Van der Schaar heeft veel gedaan voor de Nederlandse Volkshuisvesting waaronder het destijds leveren van een grote bijdrage aan het oplossen van de heersende woningnood (zie Woningnood en H. van der Schaar).

Gedurende ca. twintig jaar (1920 -1940) is Van der Schaar een van de meest invloedrijke en gezaghebbende personen op het gebied van de Nederlandse Volkshuisvesting geweest - een autoriteit. Van der Schaar wordt door het gehele land uitgenodigd lezingen te geven.

Van der Schaar moest zijn werkzame leven afsluiten na het bereiken van een uniek (niet voor herhaling vatbaar) fiscaal compromis met de Nederlandse Staat der Nederlanden. Grondslag daarvoor: de grote verdiensten van Van der Schaar in zijn werkzame leven voor de Nederlandse Volkshuisvesting. 

Van de vele honderden zo niet duizenden krantenartikelen en publicaties van/over Heere van der Schaar wordt hier afgesloten met een tweetal citaten o.a. naar aanleiding van een spectaculaire grondruil van Van der Schaar met de gemeente Amsterdam (destijds werd o.a. onderhandeld met wethouder Joop den Uyl, de latere minister-president van het kabinet Den Uyl) - het geeft een idee van de maatschappelijk positie van Van der Schaar:

'.. is de vermaarde H. van der Schaar, .. , eigenaar van duizenden woningen, bezitter van een makelaarskantoor, een betonfirma, bouwmaatschappijen, exploitatiekantoren en grondondernemingen..',  aldus De Waarheid (1963),
(Merk op:
alle woningen zelf gebouwd, maatschappijen, kantoren en ondernemingen zelf opgericht)

dan wel elders in een artikel uit 'De Tijd' kan men lezen:

'.. Tot deze conclusie komt de heer H. van der Schaar, voorzitter van den Nederlandse Bond van Bouwondernemers en een der grootste bouwondernemers en woningexploitanten in ons land, lid van verschillende commissies, die .. ', aldus De Tijd.

Hier wordt afgesloten met tekst van Ir. M.E.H. Tjaden, Directeur v.h. Bouw- en Woningtoezicht te Amsterdam (jaren-20, vorige eeuw):

'.. Reeds meermalen werd de aandacht gevraagd voor het groote plan van "Van der Schaar" in Amsterdam-West tot den bouw van een 6000-tal woningen. Uitvoerig is daarbij gewezen op den grootschen opzet, den bijzondere organisatievorm en de geslaagde wijze, waarop stedebouwkundige en aesthetische problemen werden opgelost ..'.

en later volgens Ir. M.E.H. Tjaden, directeur Bouw- en Woningtoezicht:

'.. De bebouwing in Amsterdam-West, het Plan Van der Schaar, heeft volgens een andere opzet plaatsgevonden. De geestelijke auteur (!) van dit groote particuliere bouwplan (omvattende 6000 woningen), de heer Van der Schaar, voelde van begin af aan, dat voor het welslagen van een zoo grootsch-opgezet plan, aesthetische leiding voor de verschillende architecten der onderdeelen, noodzakelijk was. Hij stelde dus zelf een commissie van drie architecten (!) in, welke met dit voogdijschap belast werd. Voor een doeltreffende samenwerking tusschen bouwer, architect en de overheidsbemoeiing, werd een Commissie-West ingesteld..'  



Amsterdam breidt uit na 1850..
Rond 1900 wordt Amsterdam in oppervlak ca. 3x zo groot gemaakt door annexatie van o.a.

Sloten, Watergraafsmeer, Ransdorp, Nieuwendam, Buiksloot,..
Op bepaald moment waren er ruim 20.000 woningen te kort.

Heere van der Schaar - toekomstige bouwprojecten - Amsterdam na 1850
In 1875 heeft Amsterdam ca. 288.000 inwoners en dit aantal stijgt rond 1930 tot ca. 750.000. Op zeker moment bedraagt het woningen tekort ca. 20.000 woningen in de hoofdstad => 6.000 woningenplan van Van der Schaar in Amsterdam-West, 
Veel nieuwe wijken ontstaan mede door annexaties van omliggende randgemeenten.

Heere van der Schaar - Grote bouwprojecten in Amsterdam - ca. 10.000 woningen - jaar 1935


AUGUSTUS 1922







De kosten zijn dusdanig dat Van der Schaar een lening moet aanvragen - eerste hypotheek.
Men moet zich realiseren: onderhavig project is van een zodanige grootte dat geen enkel vergelijk mogelijk is met eerder uitgevoerde werken binnen Europa.
Er worden gesprekken gevoerd over/voor een obligatie ilening met notering aan de beurs van Londen en/of New York - Boissevain Brothers. 









NOVEMBER 1922
Vordering der werken op het terrein 6.000-woningplan
 
geen 2e rangsarchitecten - november 1922.
Heere van der Schaar heeft overeenstemming bereikt met de architecten
Westerman, Staal, Kramer en Rutgers-jaar 1922.
Bij Van der Schaar krijgen de architecten voor het eerst hele straten voor het gevelontwerp.


Januari 1923 - voortgang Plan Van der Schaar - Plan West
Aanstellen van een andere architect door Heere van der Schaar.
Architect Staal kan geen gevelplan ontwerpen voor de gevel van Blok 10 = het Blok Hoofdweg hoek Postjesweg hoek Hudsonstraat. Van der Schaar heeft vervolgens architect Kramer aangesteld en dit aan ir. Van der Kaa, Hoofdinspecteur Volksgezondheid, gemeld.

Heere van der Schaar vermeldt in zijn brief dat er opnieuw nieuwe grote bouwkranen -3 stuks- bij de fabrikant zijn besteld.

Er zijn permanent minimaal 9 heimachines in bedrijf,
minimaal 5 grote elektrische kranen,
vele elektrische betonmolens:
Systematisch Werken-Normalisatie-Organisatie op een schaal niet eerder vertoond binnen Europa..


15 september 1923
Voorbeeld van het indienen van een brief voor het uitkeren van de bouwpremie bij ir. Van der Kaa - betreft onderdeel van de eerste 2000 woningen.

Blok 6 = het Blok Hoofdweg hoek Postjesweg hoek Postjeskade
Blok 9 = het Blok Hoofdweg Postjesweg
Blok 10 = het Blok Hoofdweg hoek Postjesweg hoek Hudsonstraat

Oktober 1925
Brief van Heere van der Schaar gericht aan ir. H. van der Kaa, Hoofdinspecteur der Volkshuisvesting

Ook de architecten zo beroemd als ze waren moesten eraan geloven.
Of zij nu Berlage of Staal heetten zonder aanwijzingen/aanpassing zijdens Heere van der Schaar op hun tekeningen en plannen, kwamen ze niet. Onderhavige brief heeft het over het gegeven dat er geen vertraging is ontstaan door de rechtstreekse behandeling der plannen tussen Heere van der Schaar en architect Staal. Het betreft hier de blokken 22 en 25: Jan Evertsenstraat e.o. Betreffende blokken heeft Van der Schaar tot zijn dood in exploitatie gehad.


Uitbreiding Amsterdam West - ca. 1923: woonblokken Hoofdweg / Postjesweg
Elektrische Kranen Plan Van der Schaar - 6.000-woningenplan,
in die tijd de grootste kranen binnen Europa.
Heere van der Schaar: Particuliere bouwer/Ondernemer/Projectontwikkelaar.


Heel veel meer over dit alles kan gevonden worden in het boek 'Leven en Werken van Heere van der Schaar' waaraan wordt gewerkt.

   
Nog één ander unicum (visie!): eind jaren twintig is Van der Schaar de enige particulier met bouwgrond in de tuinsteden rondom de stad Amsterdam (Lutkemeerpolder-Osdorperbovenpolder-Akerpolder). Alle andere grond aldaar is gemeentebezit, die slechts in erfpacht is uitgegeven.

Wat Heere van der Schaar in zijn werkzame leven heeft opgebouwd, heeft hij ook nagelaten. Dat kunnen weinigen hem nazeggen.

Ntalem Forsa!

Het standaardwerk over 'Leven en Werken' van Heere van der Schaar is in de maak.

Deze website over Heere van der Schaar is bedoeld als een opstap voor het standaardwerk 'Leven en Werken' van Heere van der Schaar dat op enig moment in boekvorm zal worden uitgegeven. Het onderzoek daarvoor -de research- is in volle gang. Heere van der Schaar maakt het ons niet gemakkelijk vanwege de enorme werklust en energie die hij in zijn werkzame leven aan de dag heeft gelegd. Het is een uiterst boeiende periode die zich o.a. afspeelt in het interbellum waarin een aantal grote werken tot stand worden gebracht.

De website zal telkens min of meer regelmatig worden aangevuld met onderwerpen, teksten en afbeeldingen (merendeel uit eigen archief) welke later in het uit te geven standaardwerk over Heere van der Schaar meer compleet en (dus) met veel meer diepgang zullen worden behandeld. Het was destijds geen gemakkelijke tijd. Hier worden genoemd de huurstakingen, bouwstakingen, financiering van projecten (crisistijd) en politieke onrust. Verder zal veel aandacht worden besteed aan de talloze bouwmaatschappijen door Heere opgericht, zijn uitvindingen/patenten en zullen ook zijn (politieke) tegenstanders/tijdgenoten ter sprake komen. Er zijn óók voor Van der Schaar financieel moeilijke perioden geweest die het uiterste van hem hebben gevergd. Onder andere gesterkt door de onvoorwaardelijke steun van zijn vrouw die altijd pal achter hem stond heeft hij de moeilijkheden die op zijn weg kwamen telkens weer weten te overwinnen.

RESEARCH en ARCHIEF(VORMING) HEERE VAN DER SCHAAR


Onze geschiedenis
Van der Schaar Investments B.V. 
Ir. K.H. van der Schaar te Delft (kleinzoon) - Copyright©Van der Schaar Investments B.V. te Delft,
The Netherlands


Research en Archief(vorming) Heere van der Schaar
Marleen Theunissen (Contact)
Vaandelstraat 42, 2611 DB Delft
Postbus  3262, 2601 DG Delft
The Netherlands


De eerste jaren van Heere van der Schaar (1882-1970).

De ouders van Heere komen uit Nijehaske (Friesland). Daar woonden ze tot eind 1881 begin 1882.
Als je rond die tijd de geschiedenis van Friesland bekijkt, en meer in het bijzonder die van Haskerland/Nijehaske, dan blijkt dat er eind negentiende eeuw geregeld sprake is van grote armoede en hongersnood. Veel Friezen vertrekken naar de grote stad (Amsterdam) voor een betere toekomst, zo ook het gezin Leendert van der Schaar (vader van Heere). Een voor die tijd gevaarlijke reis via de Zuiderzee.

Rond 1882 moet het gezin in Amsterdam zijn aangekomen – straatarm, zonder enig bezit volgens de overleveringen.

Men trekt vaak in bij Friezen die de reis eerder hebben gemaakt – aldaar inwonend voor korte tijd, dan wel ergens een eenvoudige kamer huren. Dat alles meestal onder zeer ellendige omstandigheden.

In korte tijd is het gezin, op dat moment nog zonder Heere, na aankomst in Amsterdam (ca. 1882; Haarlemmerweg 1s), van de ene naar de andere locatie/kamer verhuisd.
Heere wordt kort na aankomst in Amsterdam geboren: 23-november-1882.


Haarlemmerstraatweg - opvang, het begin in Amsterdam

De volgende woonadressen van Heere kunnen, vanaf zijn geboorte in 1882 op het adres De Wittenkade 34, worden gevonden (in volgorde van tijd):

  • Haarlemmerweg 1s
  • De Wittenkade 34
  • Laurierstraat 62-II (kamer)
  • Van Beuningenstraat 10
  • Van Beuningenstraat 21
  • Jacob van Lennepstraat 94
  • Van Reigersbergenstraat 135
  • Verlengde Borgerstraat 11 (jaar 1898/1899)
  • Borgerstraat 61 (jaar 1899)

Voornoemde woonadressen liggen min of meer bij elkaar in de buurt – de buurt ook waarin Heere zijn loopbaan begon als timmermansleerling samen met het volgen van de opleiding aan de ambachtsschool.

Laurierstraat 62-II te Amsterdam - ongeveer een jaar na aankomst vanuit Nijehaske.
Het gezin Van der Schaar bewoont gedurende korte tijd een kamer (rood omlijnd).
Heere is net geboren.

Laurierstraat 62-II, Amsterdam
De Jordaan
Laurierstraat 62 - achterzijde

Laurierstraat 62, voorzijde met garagedeur voor opslag bouwmaterialen
De vader, Leendert van der Schaar, van Heere was bouwondernemer

De Jordaan - Het Koninkrijk der Krotten en Sloppen
w.o. de Laurierstraat.
Om een indruk te geven van de slechte woonomstandigheden gedurende de eerste jaren van het gezin van Leendert van der Schaar met de kleine Heere van der Schaar navolgend een opsomming van de krotwoningen in de Laurierstraat:
nrs. 9, 15, 37-39, 111-119,125-133, 137-141, 147-157,171-179,197-215, 8-14, 34, 40-44, 94-102, 108-114, 134, 140-142,172-180, 194-202,214-216. 222-230.
Van der Schaar woonde op nr. 62.
Beschrijving van de woning Laurierstraat nr. 125. Een ee
nkamer woning, 3 meter diep bij 2,50 m breed. Geen doorlopend privaat, wel duinwater - huurprijs NLG.1,== per week. Bewoners: een weduwe met vier kinderen. Het gehele huisgezin leeft in het kamertje. De kamer is allerschamelst gemeubeld, er is geen goede stoel in het vertrek, de bedstede is in twee verdiepingen verdeeld.
De Laurierstraat was een straat - ernstiger waren de woningen in de nabijgelegen stegen.


In die tijd: slechte woningen – stinkende grachten – overbevolkte buurt met kleine industrieën – onbewoonbaar verklaarde woningen, vocht en ongedierte (Jordaan en omgeving).
In de Jordaan - Laurierstraat en omgeving (vóór 1895); geen beste buurt in die tijd.
Woningnood en Werkloosheid.


Heere van der Schaar in Militaire Dienst - 10 maart 1902


Oranje Nassaukazerne te Amsterdam - jaar 1902

Oranje Nassaukazerne, Sarphatistraat 154 te Amsterdam, thuisbasis
2e Regiment Vestingartillerie

Oranje Nassaukazerne - voorzijde - ca. 1905


Al snel blijkt dat Heere in veel van wat hij doet succesvol is, waar nodig eerst nog gesteund door zijn vader, later steeds meer individueel optredend.




Eerste Kantoor van Heere van der Schaar - Nassaukade Amsterdam - ca.1905 - 23 jaar oud


Heere bouwt in die tijd delen van de Staatsliedenbuurt, Plan Oost en de eerste delen van de Museumplein buurt (o.a. de Boerhaavekliniek - Bouwmaatschappij Boerhaave N.V.) en is actief in Hilversum e.o.

Het Begin..

H. Van der Schaar Lzn.
In die tijd (1909) heeft Heere een Timmer- en Schilderswerkplaats - Locatie: Cliffordstraat 24 (i.v.m. het Project Staatsliedenbuurt - Groen van Prinstererstraat e.o.) - het pand / de voormalige werkplaats staat er nog.
Van der Schaar: Bouwkundige en Administrateur van vaste goederen.
Teekeningen en Begrotingen voor Verbouw en Taxaties

Heere heeft altijd Timmer- en Schilderswerkplaatsen gehad bij zijn projecten (Plan West: Vespuccistraat, voormalige werkplaats aldaar staat er nog).


Deel gevel ontwerpjaar 1905, Cliffordstraat met op nr. 24 de voormalige Timmer- en Schilderswerkplaats


Te vinden op bovenstaande kaart ca. 1920 (periode 1905-1920):
Plan Staatsliedenbuurt Heere van der Schaar;
Timmer- Schilderswerkplaats project Van der Schaar (Cliffordstraat);
De door Heere van der Schaar georganiseerde pont/overhaal voor de aanvoer van bouwmaterialen naar zijn project 'Staatsliedenbuurt' - goedgekeurd door de gemeente Amsterdam;
Woning en Kantoor van Heere van der Schaar op de Jacobs Catskade;
Onderkomen gezin op De Wittenkade (Kamer) na aankomst uit Friesland;
en veel meer.

Eerste Familiehuis gezin Heere van der Schaar
Jacob Catskade 16-18 te AmsterdamBouw eerste familiehuis door Van der Schaar aan de Jacob Catskade 16-18 te Amsterdam met garage - projectontwikkeling - 1907/1908 (zie rode kader).Na de verhuizing (1915) werden de twee percelen aan de Jacob Catskade niet verkocht maar door Heere in exploitatie genomen (verhuurd). In 1918 kreeg Van der Schaar het voor elkaar met de gemeente Amsterdam, vanwege bijzondere omstandigheden, een overeenkomst te bereiken voor verkoop van voornoemde percelen aan diezelfde gemeente Amsterdam: verkoopprijs: NLG 125.000,= (tegenwoordig/omgerekend ca. NLG 1,8 mln.)

Tweede Familiehuis gezin Heere van der Schaar
start bouw ca. 1913 oplevering 1915



Warmoezerij naast het Concertgebouw heeft het lang volgehouden


Woning en Kantoor Heere van der Schaar - J.W. Brouwersplein 15, Amsterdam
In de deuropening staat de vrouw van Heere en op de voorgrond links vier van de vijf kinderen van Heere van der der Schaar, rechts houdt het kindermeisje het verloop van het tafereel nauwlettend in de gaten (uitgegeven als ansichtkaart).

J.W. Brouwersplein 15-29 hoek Hondecoeterstraat.
Opdrachtgever/ontwikkeling Heere van der Schaar.
Architect: Jan Stuyt.

Heere van der Schaar en Jan Stuyt hebben rondom het Museumplein veel samengewerkt.


Na de eerste jaren als familie op de Jacob Catskade 16-18 te hebben gewoond (1908-1915), zal het gezin uiteindelijk tot vlak voor de dood van Heere wonen en kantoorhouden in het door hemzelf gebouwde monumentale pand J.W. Brouwersplein 15 (thans genaamd Concertgebouwplein 15). Gewoonlijk kwam de familie, w.o. ondergetekende (kleinzoon) op zondag aldaar bij elkaar.

Werkkamer in het tweede familiehuis - J.W. Brouwersplein 15  te Amsterdam - jaar 1915Heere van der Schaar - '24 uur per dag werken' - in zijn werkkamer of privé-kantoor aan het J.W. Brouwersplein 15 (tegenwoordig Concertgebouwplein 15) te Amsterdam.



Eén van de twee grote schilderijen uit Noorwegen die in de
salon van het J.W. Brouwersplein 15 hingen.


Twee grote schilderijen die in de salon van het Brouwersplein hingen.
Noorse Fjorden n.a.v. de reis van Heere naar Noorwegen.
Als klein kind vol bewondering naar gekeken, die keren dat ik in de salon mocht komen.
Salon en schilderijen hebben altijd grote indruk gemaakt
In de salon stond ook een zwarte concertvleugel en heel veel meer.




Restaurant Bodega Keyzer,
Van Baerlestraat 96 Amsterdam naast het Concertgebouw,
 enkele minuten lopen vanaf het hoofdkantoor
J.W. Brouwersplein 15.
Hier lunchte geregeld de Directie van Van der Schaar N.V.



Onderstaand een grote advertentie speciaal voor Van der Schaar opgesteld door de
Nederlandsche Handel-Maatschappij
(Ned. Handel-Mij ontstaan uit de V.O.C.).

Modern Bouwbedrijf H. van der SCHAAR Lzn te Amsterdam 1917.

Heere geeft in de advertentie een goede indruk van de moderne bouwwerken die hij ontwerpt en uitvoert (w.o. Electrische liften en Centrale verwarming).

'Ontwerpen en uitvoeren in een hand'

Heere van der Schaar is op dat moment 34 jaar oud.

Afbeeldingen
I. Boven Links: Moderne Woningen aan het J.W. Brouwersplein tegenwoordig  Concertgebouwplein;
II. Boven Rechts: Privé-Kantoor Heere van der Schaar J.W. Brouwersplein 15
III. Onder Links: Moderne Woningen aan de Tenierstraat;
IV. Onder Rechts: H. v/d Schaar-I en -II, Onzer Bouwwerken in het Crisisjaar 1917 (Amsterdam-Zuid).

Verder te lezen, onder 'wij bouwden':
Heerenhuizen, Villa's, Moderne Etage-woningen met en zonder Electrische Lift en Centrale Verwarming (De Lairessestraat), en vele andere bouwwerken als
een Ziekenhuis, Groote Modelstoomwasscherij, Carosseriefabriek, Bankgebouw met grote safe, Scheepvaartmuseum, Confectiefabriek enz.


ca. 1917


Een Ziekenhuis zoals bovenstaande advertentie vermeldt:
De Boerhaavekliniek, Teniersstraat 1 te Amsterdam


Heere van der Schaar is 27 jaar als hij de Boerhaavekliniek in de Teniersstraat bouwt (1908-1909).

Erfpachtverzoek - Heere van der Schaar, 29 jaar oud - 16.06.1912

Op 08.05.2012 wordt door Van der Schaar de Bouwmaatschappij 'Boerhaave' opgericht.



Dat alles vóór de grote bouwprojecten in de twintiger jaren zoals het 2000-Woningenplan (Plan-Zuid) en het 6000-Woningenplan (Plan-West),
latere prestaties van Heere van der Schaar.

Gebouw Nederlandsche Handel-Mij, Vijzelstraat te Amsterdam - ca. 1920
Welke rol Heere van der Schaar heeft gespeeld in de
Nederlandsche Handel-Maatschappij
is onderwerp van onderzoek.



Onderstaand origineel schilderij hangt aan de muur in het privé-kantoor van Heere op bovenstaande afbeelding. Het schilderij is daar slechts deels te zien achter de witte klok op de kast. Een bijzonder schilderij, geschilderd door zijn broer S. van der Schaar -kunstschilder- voorstellend een straatje in de stad Sidi Okba (Algeria) tijdens een van zijn reizen door de Sahara rond 1905. S. van der Schaar verkeerde destijds in de kringen van Piet van der Hem, Jan Sluijters en Leo Gestel.
Aardig om hier te vermelden: G.H. Breitner (de beroemde schilder) is gestorven (1923) in een huurwoning van Van der Schaar: Bronckhorststraat 40 vallend binnen een complex door Van der Schaar ontworpen en gebouwd 'Jacob Obrechtstraat e.o.'.

Boven: Olieverf schilderij Sidi Okba (Oase: Algeria-Sahara) door Sipke van der Schaar - 1905.

Onder: Aquarel Constantinopel door Sipke van der Schaar - 1903, het jaar waarin de twee broers Sipke en Heere van der Schaar samen op reis gingen. Merk op: Constantinopel -tegenwoordig Istanbul- viel destijds nog onder het Ottomaanse Rijk (1299-1922) hetgeen aan de kleding is af te lezen.Kamelen -een karavaan door Constantinopel - Aquarel door Sipke van der Schaar - 1903

Heere op de boot van Constantinopel naar Algiers samen met zijn broer Sipke (jaar 1903)





J.W. Brouwersplein 15 te Amsterdam - Tweede kantoor en woonhuis Heere van der Schaar (1915-1967)


J.W. Brouwersplein 15 (Concertgebouwplein 15) voormalig woonhuis met garage en kantoor van Heere van der Schaar - opdrachtgever Heere van der Schaar, architect Jan Stuyt - Start Bouw 1914, oplevering 1915 (foto situatie dd. 24.02.2019).

Heere van der Schaar en Jan Stuyt een aparte geschiedenis (Amsterdam-Heerlen):
Amsterdam - Museumplein-Concertgebouwplein/J.W. Brouwersplein 15 - Heerlen 

Binnen het kader van de beperkte opzet van deze website slechts enkele aardige opmerkingen over het J.W. Brouwersplein 15 (tegenwoordig Concertgebouwplein 15):

  • J.W. Brouwersplein 15 heeft Heere samen met architect Jan Stuyt gebouwd - zij hebben rondom de bebouwing van het Museumplein e.o. veel samengewerkt;
  • het is tot op de dag van vandaag het enige pand in die buurt met een autogarage - een autogarage die direct in het ontwerp en de bouw 1914/1915 werd geprojecteerd/gerealiseerd;
  • bij de bouw is een prachtige lift -art deco- geïnstalleerd;
  • een vetput voor onderhoud van de auto van Heere is in de garage aanwezig;
  • omdat gebouwd is tijdens de Eerste Wereldoorlog worden enkele schuilplaatsen aangebracht om te kunnen onderduiken - de twee zonen van Heere hebben zodoende op het J.W. Brouwersplein 15 tijdens de Tweede Wereldoorlog kunnen onderduiken - het hoofdkantoor van de NSB: J.W. Brouwersplein 11.. Over die schuilplaatsen kan in het later te verschijnen standaardwerk over Heere van der Schaar e.e.a. worden teruggevonden;
  • op het dak is direct bij de bouw een speciaal hekwerk aangebracht (zie bovenstaande afbeelding) die de eigenaar van het pand het recht geeft op een later tijdstip een extra verdieping bij te bouwen - de fundering was daar op berekend (visie..). Daar heeft de latere eigenaar na het overlijden van Heere nog van kunnen profiteren.

Tijdens de Tweede Wereld oorlog is een groot deel van het J.W. Brouwersplein onder beheer van de Duitsers geweest (geconfisqueerd):

  • J.W. Brouwersplein 03 - kringhuis van de NSB
  • J.W. Brouwersplein 05 - NSB-afdeling Arbeidsinzet en Arbeidsverheffing
  • J.W. Brouwersplein 07 - Afdeling Propaganda van de NSB
  • J.W. Brouwersplein 09 - WeerAfdeling NSB
  • J.W. Brouwersplein 21 - Deutsches Arbeitsfront

    De buurt rondom het Concertgebouw en Museumplein was bij de Duitsers zeer geliefd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn op het Museumplein door de Duitsers enkele bunkers gebouwd. 

  Merk op:

    • de zonen van Heere van der Schaar zitten enkele jaren ondergedoken op het J.W. Brouwersplein 15
    • Heere van der Schaar is tijdens de oorlog gegijzeld door de SD;
      zie ook het onderdeel 'Gijzelaarskamp' van onderhavige website
    • Van der Schaar heeft overwogen aan het begin van WO-II te vluchten met het gehele gezin naar Brazilië



      Legertentoonstelling Museumplein jaar 1948

      De tijd van het gebroken geweertje, tijdens het interbellum, met als gevolg dat begin 2e Wereldoorlog Nederland zijn krijgsmacht niet op orde heeft. Heere van der Schaar heeft daar destijds zo voor gewaarschuwd. In 1948, vlak naast de deur J.W. Brouwersplein, wordt de grote Legertentoonstelling georganiseerd op het museumplein.  



Heere van der Schaar controleert zelf; vanaf de fundering tot en met het dak
Niet alleen zitting nemen in de commissie voor de Rijksbegroting samen met Drees sr. - ook de detaillering van een raamkozijn wordt door Van der Schaar onderzocht op gebreken.

Toen ikzelf 35 jaar geleden actief bemoeienissen kreeg in de woningexploitatie en over de daken liep voor controle bij het uitvoeren van werken, werd ik al snel op zeker moment aangesproken door iemand uit de buurt. Wie bent u vroeg hij? Na mij voorgesteld te hebben kreeg ik te horen: dat is nu aardig .. uw grootvader zo oud als hij was stond op het dak als daar wat werd uitgevoerd - altijd! - zo heb ik uw grootvader leren kennen. Nadat uw grootvader uit beeld verdween heb ik jarenlang nooit meer iemand op de daken zien lopen voor noodzakelijke controles. Leuk dat ik met u, als kleinzoon van Heere van der Schaar, kennis heb gemaakt - het viel ons op dat er weer werd gecontroleerd.

Dat was Heere van der Schaar: hij zat bij Drees sr. voor het opstellen van de Rijksbegroting, ontwikkelde het 6.000-woningenplan, maar was niet te groot om de daken op te klimmen, tot op hoge leeftijd, voor de controle van werkzaamheden die aldaar werden uitgevoerd.

De hoed die Heere draagt: een bouwheer draagt in die tijd een hoed - zo was dat nu eenmaal. Niets voor Heere misschien, maar dan was het wel zijn vrouw die daar zorg voor droeg: zonder hoed niet de deur uit!

In het standaardwerk waaraan gewerkt wordt zal veel meer te lezen zijn over de mentaliteit die door Heere van der Schaar bij de uitoefening van zijn werk werd aangehouden - en natuurlijk veel anekdotes en treffende voorbeelden uit mijn eigen praktijk.